anka |
Wysłany: Wto 10:44, 28 Paź 2008 Temat postu: Nowe pytanie 7. |
|
Rozbieżność informacyjna źródłem motywacji (Gasiul, „Teorie emocji i motywacji”)
Hunt posługuje się określeniem „motywacji wewnętrznej” zakładając, że zachowanie jest kierowane przez złożone procesy informacyjne analogiczne do przebiegających w komputerach. Te ukierunkowujące, poznawcze procesy mają swoją własną wew. motywację lub wrodzone właściwości dynamiczne. Podstawą tej wew motywacji poznawczej jest natomiast rozbieżność miedzy informacyjnym sprzężeniem zwrotnym a wrodzonymi i wyuczonymi standardami. Hunt podkreśla bardzo wyraźne podobieństwo swojej wew motywacji poznawczej do starego filozoficznego pojmowania człowieka jako „istoty racjonalnej i dysponującej wolnością woli”.
Obecnie wielu psychologów zgadza się z tym, że warunkiem działania jest rozbieżność miedzy pożądanym stanem a stanem aktualnym. S. pożądane nazywa się z reguły standardami regulacji, kt stanowią pewnego rodzaju wartości lub punkty odniesienia i mają charakter wrodzony lub są rezultatem uczenia się. Standardy tworzą hierarchię od najmniej istotnych do standardów o najwyższym znaczeniu. Co pozwala odczytać źródła motywacji oraz określić jej intensywność (najbardziej intensywną motywację będą wzbudzały rozbieżności miedzy stanem aktualnym a najważniejszymi dla danej osoby standardami). W wyniku rozbieżności miedzy stanem aktualnym a standardem następuje uruchomienie działań. Ponadto działania są uruchamiane tez wtedy, gdy człowiek przewiduje możliwość powstania tego typu rozbieżności – wówczas podejmowane zadziałania zapobiegawcze. Ten rodzaj mechanizmu może być traktowany jako mechanizm funkcjonowania potrzeby. W zależności od charakteru rozbieżności, od treści standardów można wnioskować o różnych rodzajach potrzeb. Tego typu schemat myślenia występuje tez w teorii motywacji Pribrama.
Motyw jak piszą Miller, Galanter, Pribram składa się z 2 niezależnych części- wartości i intencji. Wartości odnoszą się do obrazu, zaś intencja do planu.
Obraz jest całością zgromadzonej i zorganizowanej wiedzy organizmu o sobie samym i o świecie, w kt on zyje. Obraz wskazuje na posiadanie doświadczeń, wyuczonych ocen, relacji, pojęć itd.
Plan to każdy hierarchiczny proces zachodzący w organizmie, zdolny do kontrolowania porządku, w jakim powinny być wykonywane sekwencje operacji. Plan – analogiczny do programu w komputerze – pełni podstawową rolę ukierunkowującą za chowania. Funkcja aktywująca i jednocześnie korygująca trafność planów zależy natomiast od obrazów. Zmiany w planach mogą pojawiać tylko w następstwie informacji dopływających z obrazów (zmiany w obrazach mogą być z kolei dokonywane na podstawie realizacji planów).
Pribram wyróżniał pierwotnie 3 rodzaje obrazów: o. zdarzeń, o. kontrolne i o. osiągnięć, kt można porównać do wymienionych wyżej planów. O. zdarzeń powstają w wyniku kodowania informacji przez mózg. O. kontrolne stanowią reprezentację stanu organizmu i oznaczają odczucia stanów organizmu (np. odczucia pragnienia). O. osiągnięć (później określane już planami) są reprezentacjami wyuczonych oczekiwań dotyczących siły i zmiany siły wymaganej do wykonania zadania.
Podstawową jednostką, na podstawie kt budowane są obrazy i plany, jest TOTE (Test-Operate-Test-Exit = Sprawdzanie-Operacja-Sprawdzanie-Wyjście). Dane wejściowe porównywane są z ustalonym wcześniej standardem (faza pierwsza T - test), jeśli nie są one zgodne ze standardem, wówczas uruchamiana jest jakaś aktywność, jakaś forma zachowania (faza druga O - operacja). I dalej, jeśli w wyniku aktywności zostanie przywrócona zgodność ze standardem (faza 3 – T - test), to pojawi się faza 4 – wyjściowa (E - wyjście).jesli jednak nadal nie ma zgodności ze standardem, to pojawia się przejście do fazy operacji – czyli podejmowania innego rodzaju aktywności.
Przy przywróceniu zgodności następuje układ: T-O-T-E, natomiast przy braku możliwości przywrócenia zgodności mamy ciąg: T-O-T-O-T-O…T-E.
Jednostka TOTE może być pojmowana jako ogólny opis procesów biorących udział w regulacji zachowaniami – analogicznie do serwomechanizmu ze sprzężeniem zwrotnym w komputerach. Sprzężenie zwrotne nie jest pojmowane w kategoriach homeostatycznych. Służy ono do porównywania informacji i sprawdzania. Sprzężenie zwrotne jest samo w sobie informacją wskazującą na osiągnięcie lub nieosiągnięci jakiegoś stanu; jest formą regulacji. Jednostki TOTE różnią się poziomem, na jakim mogą przebiegać, od konkretnego (np. poziom odruchu) do abstrakcyjnego (poziom pojęć, języka, symboli). |
|