pytania na egzamin magisterski SWPS

Maxivitt

Fizjologiczne koncepcje emocji – scharakteryzuj wybraną koncepcję.

Salma

Emocje według psychologów mają swoja wartość i mogą być pozytywne i negatywne. Według biologii są one tylko negatywne i organizm dąży do przerwania ich odczuwania. Jeśli do organizmu dociera informacja o bodźcu biologicznym negatywnym, to informacja ta jest przekazywana do podwzgórza (efektor ośrodkami, w których zakodowane są sztywno wzorce ruchowe, czyli realne możliwości zachowania się) a stamtąd przechodzi do ciała migdałowatego, składającego się z dwóch jąder: korowo – przyśrodkowego (utrzymanie życia, generowanie wzbudzania) i podstawno – bocznego, związanego z emocjami. Ciało migdałowate nadaje treść i kierunek. Droga ta jest szybka i bezpośrednia. Przez to pierwsze reaguje ciało mocnym wzbudzeniem, czyli reakcją alarmową (strach, panika). Druga droga jest dłuższa i prowadzi przez zakręt obręczy aż do hipokampa, który hamuje ciało migdałowate i nadaje program zachowaniu. Hipokamp i ciało migdałowate łączą się ze sobą w przegrodzie (punkt styku układu somatycznego i autonomicznego). Ważną rolę w ekspresji emocji pełnią również ośrodki układu limbicznego, a także układ autonomiczny będący wykonawcą układu limbicznego.

Uszkodzenie ciała migdałowatego prowadzi do utraty emocjonalnych znaczeń bodźców i znaczeń nabytych wcześniej poprzez ich kojarzenie z karami lub nagrodami a także do utraty zdolności do wykształcania nowych skojarzeń tego rodzaju. Uszkodzenie go zaburza również mimowolne reakcje emocjonalne „wyzwalane” bodźcami bezwarunkowymi lub warunkowymi, a także zaburza niektóre reakcje dowolne, instrumentalne. Deklaratywna i emocjonalna pamięć zdarzeń rodzących emocje uzależnione są od funkcjonowania różnych systemów mózgowych. Oba te systemy mogą działać równolegle i równocześnie.

[Układ autonomiczny reguluje czynności narządów wewnętrznych, składa się on z neuronów aferentnych (od receptorów do narządów wewnętrznych) i eferentnych. Układ ten dzielimy na współczulny (sympatyczny – podrażnienie powoduje mobilizację ustroju do działania, ponieważ w nim noradrenalina, co prawda hamowana przez acetyloholinę), znajdujący się w zwojach centralnych i przywspółczulny (parasympatyczny – ma charakter hamujący, dominuje w nim acetyloholina), znajdujący się w ośrodkach pnia mózgu].

(Pisula, wykład)

kkarutek · Dołączył: 24 Mar 2006 Posty: 8 Przeczytał: 0 tematów

Wyróżniamy klasyczne i współczesne teorie emocji. Do klasycznych zalicza się teorie Jamesa-Langega, Cannona-Barda czy aktywacyjna teorię emocji. Czyli wszystkie te, u których za źródło emocji uważa się zmiany fizjologiczne. Do współczesnych teorii emocji należą m.in.: koncepcja Lazarusa, Frajdy czy koncepcja psychicznej reprezentacji emocji, gdzie punktem wyjścia jest ocena poznawcza.

Pierwszą z fizjologicznych teorii była teoria Jamesa-Langego. Zaliczana jest ona do obwodowych teorii emocji, ponieważ za źródło emocji uznaje działania, zmiany napięcia mięśni i zmiany w narządach wewnętrznych. James mówił tak: jest nam przykro, ponieważ płaczemy, boimy się, ponieważ drżą nam kolana.
Wg tej teorii powstanie uczuć wygląda następująco: spostrzeżenie jakiegoś bodźca wywołuje zmiany fizjologiczne. Zmiany, jakie pojawiły się pod wpływem danego zdarzenia, są następnie spostrzegane przez jednostkę. Spostrzeżenie tych zmian jest przekształcane w uczucie, które jest emocją.

Schemat:

James, przecząc wcześniejszym mądrościom uważał, że zmiany fizjologiczne są wcześniejsze i dopiero ich spostrzeżenie prowadzi do pojawienia się uczucia. Początkowo uważał, że są to zmiany napięcia mięśni poprzecznie prążkowanych, odpowiedzialnych za ekspresję mimiczną i pantomimiczną oraz działania instrumentalne, jak i zmiany napięcia mięśni gładkich, znajdujących się w narządach wewnętrznych. Po jakimś czasie, James pod wpływem Langego skoncentrował się na zmianach sterowanych przez autonomiczny układ nerwowy – co spowodowało, że koncepcja ta była później poddawana krytyce m.in. Cannona.

James akceptował ideę specyficzności pobudzenia fizjologicznego, charakterystycznego dla różnych emocji, ale nie dysponował żadnymi danymi, które to potwierdzały.

Dla Jamesa znaczenie pierwszoplanowe miały uczucia, a nie emocje. Uczucia były nie tylko jądrem emocji, lecz i jądrem psychologii. Uczucia stanowią dla Jamesa istotę myśli i świadomości, a także dostarczają poczucia tożsamości osobistej i nadają znaczenie pojęciu samego siebie. James i Lange interesowali się nie tylko uczuciami typu radość i strach, ale takimi subtelnymi emocjami jak uczucia moralne, intelektualne i estetyczne. Pojawiają się one już na poziomie odbioru wrażeń wzrokowych lub słuchowych, a wrażenia pochodzące z wnętrza organizmu mają znaczenie drugoplanowe. James był świadom tego, że pobudzenie fizjologiczne towarzyszące oglądaniu obrazów czy słuchaniu muzyki jest znaczne słabsze, niż wtedy, gdy człowiek spotyka się z zagrożeniem.

Koncepcja uczuć wyższych zakłada, że im bardziej złożone są emocje, tym wcześniej w postrzeganiu następuje przejście od rejestracji treści do reakcji emocjonalnej. Przy emocjach podstawowych najpierw pobudzane są eksteroreceptory, potem prioprio- i interoreceptory. Spostrzeżenie tych ostatnich stanowi uczucie. Natomiast w przypadku emocji złożonych pobudzane są tylko eksteroreceptory – spostrzeżenie ich pobudzania stanowi uczucie wyższe. James twierdzi, że to pobudzenie spostrzega self, ponieważ uczucia są dla Jamesa podstawą tworzenia indywidualności i osobowości. Uczucia są dla Jamesa siłą dynamizującą zachowanie i najważniejszą częścią osobowości człowieka.

Koncepcja Jamesa-Langego była potem wielokrotnie krytykowana (m.in. przez Canzona), ale miała ona duże znaczenie dla teorii ekspresyjnego sprzężenia zwrotnego.

Źródło:
Strelau J..Psychologia podręcznik akademicki. Tom II, strony 396-398.