pytania na egzamin magisterski SWPS

Maxivitt

Myślenie dywergencyjne i konwergencyjne.

madzia · Dołączył: 29 Lis 2005 Posty: 5 Przeczytał: 0 tematów

Sytuacje dobrze określone to takie, w których występuje jeden cel, albo też wiele celów. Gdy mamy do czynienia z jednym celem, pojawia sie myślenie konwergencyjne, czyli myslenie zbieżne. Do tego celu można dochodzić różnymi drogami albo tylko jedną drogą. Często autorzy rozmaitych testów tak formułują problemy, że mają one tylko jedno poprawne rozwiązanie.
Gdy myslenie ukierunkowane jest na wiele celów, to w fazie wstepnej nastepuje ich selekcja- wybierane są takie, których osiągnięcie pozwala na maksymalizowanie rozmaitych korzyści albo unikanie niebezpieczeństw. Jest to myślenie dywergencyjne, które często pojawia sie u ofiar przemocy, np. maltretowana kobieta może zastanawiać się na tym jak przerwać swoja tragiczna sytuację- może myslec o rozwodzie, o samodzielnym wymierzeniu sprawiedliwości, o opuszczeniu męża,albo czekać aż mąż sam sie opamieta.

"Psychologia poznania" Maruszewski
rozdział 9.3.2.2 str. 349

jasmine · Gość

Myślenie dywergencyjne (rozzbieżne) (divergent thinking) pojawia się w wypadku, jeśli istnieje wiele możliwych rozwiązań sytuacji problemowej [por. T. Maruszewski, s. 343-344]. Chcąc rozwijać myślenie dywergencyjne, możemy polecić uczniom, aby dopisali ciąg dalszy opowiadania lub narysowali dom swoich marzeń. Wiele problemów naukowych ma charakter dywergencyjny [por. J. Kozielecki, s. 122].
Myślenie konwergencyjne (zbieżne) (convergent thinking) pojawia się w przypadku, kiedy problem posiada jedno właściwe rozwiązanie [por. T. Maruszewski, s. 343-344]. Taki charakter mają np. testy wielokrotnego wyboru lub szukanie elementu, który nie pasuje do pozostałych (np. jabłko, pomarańcza, ogórek, banan).

Gość

Myślenie dywergencyjne i konwergencyjne

Według klasyfikacji zaproponowanej przez Nęckę (1997) wyróżniamy następujące rodzaje myślenia:
- autystyczne oraz realistyczne
Myslenie realistyczne dzielimy na następujące typy: reproduktywne, produktywne oraz krytyczne

Myślenie dywergencyjne i konwergencyjne zalicza się do kategorii myślenia produktywnego, które z kolei należy do kategorii myślenia realistycznego. Myślenie realistyczne występuje głównie w sytuacjach rozwiązywania problemów (myślenie ukierunkowane). Związane jest z rzeczywistością. Myślenie produktywne z kolei prowadzi do wyników nowych dla podmiotu, w odróżnieniu od myślenia reproduktywnego, które prowadzi do wyników stanowiących odtworzenie już znanych informacji. Myślenie dywergencyjne i konwergencyjne to myślenie ukierunkowane w sytuacjach dobrze określonych, czyli takich w których występuje jeden bądź więcej celów.
Terminy „myślenie dywergencyjne” i „myślenie konwergencyjne” zostały wprowadzone do psychologii przez J. P. Guilforda.
Myślenie dywergencyjne (rozbieżne) pojawia się w wypadku, jeśli istnieje wiele możliwych rozwiązań sytuacji problemowej; gdy myślenie ukierunkowane jest na wiele celów, np. pisanie wypracowania, wiersza, malowanie obrazu. W fazie wstępnej myślenia następuje selekcja tych możliwości – wybierane są takie, których osiągnięcie pozwala na maksymalizowanie rozmaitych korzyści albo unikanie niebezpieczeństw. Myślenie dywergencyjne często pojawia się u ofiar przemocy domowej.
Zdaniem Guilforda myślenie dywergencyjne charakteryzuje się twórczością. Myślenie to wobec danego problemu poszukuje wszystkich możliwych rozwiązań, jest mniej uwarunkowane konformistycznym charakterem odpowiedzi, bardziej czułe na oryginalność, zdolne do ujmowania związków pomiędzy faktami pozornie od siebie oddalonymi, gotowe nawet do wytwarzania nowych form metodą prób i błędów przez "eksperymentalne błądzenie".
Problemy otwarte pobudzają do myślenia dywergencyjnego. Wiele problemów naukowych ma charakter właśnie dywergencyjny.

Cechami myślenia dywergencyjnego są:
1. Płynność myślenia – zdolność do wytwarzania dużej liczby pomysłów w krótkim czasie. Im większa jest płynność myślenia, tym większe są szanse na wygenerowanie lepszego rozwiązania.
2. Giętkość myślenia – zdolność do wytwarzania pomysłów jakościowo różnych, inaczej mówiąc plastyczność myślenia, różnorodność w tworzeniu pomysłów.
3. Oryginalność myślenia – zdolność do tworzenia pomysłów zaskakujących, rzadkich, niekonwencjonalnych, wychodzenie poza schematy i stereotypy.

Myślenie konwergencyjne (zbieżne) pojawia się w przypadku, kiedy problem posiada jedno właściwe rozwiązanie, gdy mamy do czynienia z jednym celem. Do tego celu można dochodzić różnymi drogami albo tylko jedną drogą. Taki charakter mają np. testy wielokrotnego wyboru, testy na inteligencję, większość zadań matematycznych, hasła
w krzyżówkach lub szukanie elementu, który nie pasuje do pozostałych (np. jabłko, ananas, ogórek, banan).
Problemy zamknięte, dobrze określone, jasno postawione pobudzają do myślenia konwergencyjnego.

Opracowała: Karolina Stawińska [link widoczny dla zalogowanych]
Źródło: Maruszewski, T. (2001). Psychologia poznania. Gdańsk: GWP.
Internet

gosc · Gość

J.P.Guilford:
– 1950 – podejście egalitarne do badań twórczości, wskazano metodologiczne możliwości prowadzenia badań
- 1978 – źródła twórczości leżą w myśleniu dywergencyjnym

Myślenie konwergencyjne – poszukiwanie jednego prawidłowego rozwiązania problemu
Badania - test odległych skojarzeń RAT

Myślenie dywergencyjne – wytwarzanie licznych pomysłów w odpowiedzi na problem natury otwartej. test niezwykłych zastosowań, czy test odległych konsekwencji – problemy skłaniają raczej do rozbieżnych procesów myślenia (dywergencji)

Test niezwykłych zastosowań, czy Test odległych konsekwencji – problemy skłaniają raczej do rozbieżnych procesów myślenia (dywergencji)
Osoby badane proszone są o podanie jak największej liczby rozwiązań, po czym następuje ich ocena – wg trzech kryteriów:
1. płynność – łatwość wytwarzania pomysłów (zlicza się je); rodzaje płynności:
- słowna (zdolność do podawania słów)
- ideacyjna (zdolność do generowania pomysłów)
- skojarzeniowa (zdolność do generowania skojarzeń)
2. giętkość – gotowość do zmiany kierunku myślenia – różnorodność pomysłów – liczba kategorii, do jakich można je zliczyć; rodzaje:
- spontaniczna (niewymuszona zmiana kierunku myślenia)
- adaptacyjna (dostosowywanie się do okoliczności lub warunków zadania)
3. oryginalność – zdolność do wytwarzania reakcji nietypowych, niezwykłych, niepowtarzalnych (oryginalny - jeśli pojawi się tylko u określonej liczby osób badanych – np. 5%, 1% itp, lub ocena sędziów kompetentnych)
kryteria płynności i giętkości – tyczą się osoby; oryginalność – wytworu
Łatwość wytwarzania pomysłów (płynność ideacyjna) powoduje, że na zasadzie statystycznego prawdopodobieństwa w masie wytworów pojawią się rzeczy wartościowe. Badania Guilford i współpracownicy – w miarę upływu czasu osoby badane stają się coraz mniej płynne (tworzą coraz mniej pomysłów), ale za to coraz bardziej oryginalne (wytwarzane pomysły są coraz ciekawsze) – zjawisko konieczności uwolnienia się od pomysłów oczywistych, banalnych.

Dodatkowe kryterium wg. Torreance’a”
- staranność – szczegółowość opisu odpowiedzi

Testy twórczego myślenia – rozwinięcie Guilforda:
- Bateria testów Torreance’a – zadania werbalne i niewerbalne, wymagające twórczego rozwiązania, np. usprawnienie jakiegoś przedmiotu, użycie go w nietypowy sposób. Ocena wg płynności, giętkości, oryginalności i staranności. Wysoki poziom korelacji wyników z rzeczywistymi osiągnięciami twórczymi.
- Test Twórczego Myślenia – Nęcka, Rychlicka – miara zdolności poznawczych niezbędnych przy twórczym myśleniu: zdolność dostrzegania podobieństw, umiejętność dziwienia się, zadawania pytań, dostrzegania wad, zdolność kategoryzowania, dostrzeganie problemów. Ocena: płynność, giętkość, metaforyczność wypowiedzi

Aga · Gość

Co to są dystraktory

anonim · Gość

Większa refleksyjność związana jest z lepszym rozwiązywaniem zadań konwergencyjnych czy dywergencyjnych?