pytania na egzamin magisterski SWPS

Maxivitt

Regulacyjne funkcje schematów poznawczych.

xxx · Gość

SCHEMATY POZNAWCZE

Sześć składników, z których powstała koncepcja schematowa:
1) konstrukcjonizm – stanowisko, że świat zewnętrzny jest „konstruowany” w umyśle każdego człowieka zgodnie ze stanem tego umysłu.
2) Argument ubóstwa bodźca (poverty of stimulus argument) – mimo, że często gęsto dociera do nas zbyt mało bodźców wystarczających do rozpoznania obiektu to i tak go poznajemy. Wydaje się, że jest tak dlatego iż niejako spodziewamy się tego obiektu. Mamy więc, „w głowie”, cechy tego obiektu i możemy brakujące uzupełnić.
3) Hipoteza wykorzystywania – zawartość LTM jest wykorzystywana do rekonstrukcji sytuacji percepcyjnej, jest materiałem budulcowym. Jest to alternatywa dla schematów magazynowych pamięci, gdzie za każdym razem było przywoływane to samo.
4) Stereotypizacja pamięci (prototypizacja pamięci; sprowadzanie do formy kanonicznej – regressing to a canonical form) – zdarzenia lub przedmioty z biegiem czasu zaczynają przybierać cechy typowe, a nie zgodne z rzeczywistością.
5) Łagodna degradacja wyniku (graceful degradation of an output) – człowiek może podać rozwiązanie czegoś pomimo iż przesłanki są niepełne. Im mniej przesłanek, tym gorsze rozwiązanie, ale jednak zostaje podane; odwrotnie działa komputer.
6) Oszczędność poznawcza (cognitive economy) – struktury poznawcze powinny być zbudowane w sposób dostarczający maksimum użytecznych informacji jak najmniejszym kosztem. „koszta” to liczba operacji jakich musi dokonać system aby osiągnąć wynik.

Definicja schematu poznawczego – schemat poznawczy jest to moduł systemu poznawczego służący do budowania percepcyjnych i pamięciowych reprezentacji klas przedmiotów lub zdarzeń. Zawiera on zarówno dane w postaci hipotez, dotyczących tych obiektów lub zdarzeń, jak i procedury dobierania jednych wartości przy założeniu innych wartości.

SCHEMAT POJĘCIE
- narzędzie kategoryzacji świata
- mogą być zbudowane z podschematów
- mogą mieć strukturę hierarchiczną
- jest konstruktem na poziomie semantycznym
- teoria schematów próbuje określić JAK wygląda mechanizm tworzenia i stosowania pojęć - narzędzie kategoryzacji świata
- mogą być zbudowane z podpojęć
- mogą mieć strukturę hierarchiczną
- jest konstruktem na poziomie syntaktycznym
- teoria pojęć opisuje CO zawarte jest w schematach
Pamięć semantyczna – pamięć zdarzeń lub sytuacji.

Przetwarzanie dół-góra – rozpoznawanie na kolejnych piętrach systemu konfiguracji elementów, posiadających własne nazwy w systemie.
Przetwarzanie góra-dół – przygotowanie systemu na dopływ danych.

Wartości domyślne – schemat posiada preferowaną reprezentacje poznawczą, która pozwala mu domyślać się co jest spostrzegane, pomimo tego iż dane są niepełne.

Zagnieżdżanie (embedding) schematów – zawieranie się podschematów w schematach nadrzędnych.

Rola schematów w przywołaniach pamięciowych – przywołanie pamięciowe pełni tu funkcję uboczna, a nie podstawową. Pamięć przywołuje reprezentację percepcyjną na podstawie wskazówek czyli tych danych, które były użyte poprzednio do rekonstrukcji (zgodnie z zasada konstrukcjonizmu). Wskazówki te noszą nazwę opisów wydobycia, które są gromadzone w schematach.

Trzy najważniejsze koncepcje schematowe

1) System ram Minsky’ego – zagnieżdżenie się pewnego zestawu schematów (ram) w wielu komunikujących się ze sobą schematach nadrzędnych. Dotyczy to rozpoznawania obiektów w ruchu. Pierwsze, niższe piętro, schematu będzie posiadało reprezentację przedmiotu (niezmiennie, przez cały czas spostrzegania), a drugie, górne będzie miało reprezentacje danego przedmiotu ze względu na jego położenie. w ten sposób niższe piętro się nie zmienia, a wyższe przełącza się w zależności od zmiany obiektu w przestrzeni.
2) Skrypty – plany – tematy Schanka i Abelsona –
a) Skrypt: schemat budujący reprezentację często powtarzających się zdarzeń, z punktu widzenia jednego z uczestników zdarzenia. Zawiera on także kolejne możliwe następstwa „scen” tego zdarzenia.
b) Plan: schemat ten jest podobny do skryptu, ale różni się tym, że jest bardziej ogólny. Nie zawiera on możliwych następstw „scen”; informuje tylko jak aktorzy sytuacji społecznych osiągają pewne cele.
c) Temat: jest nadrzędnym schematem dla planów i skryptów, określającym jakie typowe cele mają aktorzy sytuacji społecznych.
3) Schematy grupy „LNR” – (zaproponowany przez Rumelharta, Normana, Ortony) nie wprowadza nowych rozwiązań w stosunku do poprzednik. Tak samo jak one koncentruje się na tworzeniu reprezentacji czynności poprzez ustalenie wartości zmiennych (hierarchizacja).

[link widoczny dla zalogowanych]

mm · Gość

Posiadanie wiedzy nie jest tożsame z jej uzywaniem. Jako ludzie dorośli, dysponujemy systemem zorganizowanych hierarchicznie schematów poznawczych, czyli uproszczonych, uogólnionych reprezentacji pewnych obiektów (określonej osoby – np. własnego ojca; grupy społecznej – np. muzułmanów; relacji interpersonalnych – np. miłości). W konkretnej sytuacji wykorzystywana jest tylko znikoma część całej wiedzy, mianowicie te schematy, które zostały zaktywizowane, a więc są dostępne poznawczo. Krótko mówiąc, wiedza (o sobie, o świecie) jest nam dostepna „po kawałku”, nigdy jako całość.

O aktywizacji schematu decyduje pojawienie się sygnału wywołującego, wyrazistego bodźca specyficznie związanego z treścią tego schematu (np. widok własnej twarzy w lustrze zwiększa dostępność innych informacji dotyczących siebie). Dostępność zależy też w znacznej mierze od częstości, z jaką schemat aktywizowany był w przeszłości. Schematy często używane stają się chronicznie dostępne, znajdują się w stałym pogotowiu. Dostępność schematu oznacza, że ukierunkowuje on naszą uwagę, wpływa na sposób kategoryzacji i na interpretację nowej informacji oraz na wyciągane z niej wnioski, sprzyja wyszukiwaniu odpowiednich danych z pamięci, wreszcie wpływa na oceny, podejmowanie decyzji oraz inicjowanie i kontrolę działania.

Źródło: Strelau ‘Psychologia. Podręcznik akademicki’ T. 2

mm · Gość

Struktury poznawcze (schematy), to indywidualne teorierzeczywistości zawierające układ informacji o świecie zewnętrznym i własnej osobie, które zakodowane są w pamięci człowieka. Schematy poznawcze określają, na jakich aspektach rzeczywistości koncentruje się uwaga jednostki, jak interpretuje ona dostrzeżone informacje, a także które z nich i w jaki sposób używa przy rozwiązywaniu swoich problemów. Schematy poznawcze współokreślają treść widzenia świata, a nawet więcej, decydują o tym, co w otoczeniu jest dostrzegane, a co nie. Orientacja człowieka w otoczeniu (sytuacji) ma więc charakter subiektywny i selektywny, wyznaczona jest przez charakterystyczne cechy odzwierciedlających rzeczywistość schematów poznawczych. Schemat jest wzorcem poznawczym i jako taki, nie jest kopią rzeczywistości, ale stanowi jej specyficzną idealizację: reprezentuje jej najbardziej typowe i zasadnicze elementy i właściwości.

Schematy poznawcze charakteryzują się określonymi właściwościami. Zwraca się uwagę na ich aspekt treściowy oraz formalny. Aspekt treściowy odnosi się do rodzaju informacji o danych wymiarach rzeczywistości.

Jeszcze inną interpretację posługiwania się posiadanymi schematami poznawczymi w poznawaniu rzeczywistości, przy odrzucaniu informacji niezgodnych z nimi , odnaleźć można w rozważaniach Cialdiniego. Według niego stosunkowo mała elastyczność schematów poznawczych wynika z dążenia człowieka do bycia konsekwentnym. Dążenie to ma charakter nieświadomy, przybiera nawet postać przymusu i znacząco wpływa na percepcję społeczną oraz kształtuje zachowania ludzi w sytuacji napływu informacji podważających wiarygodność posiadanych przekonań.

Wyróżnia się następujące okoliczności sprzyjające gotowości do zmiany (modyfikacji, rekonstrukcji) schematów. Po pierwsze, w sytuacji bardzo dużej rozbieżności informacji. Po drugie w sytuacji, w której ważne jest aby posiadane przekonania były oceniane przez innych jako trafne. Po trzecie, w sytuacji niepewności na ile schemat jest trafny i gdy przy tym podmiot dostrzega alternatywne podejście.

Podsumowując, poznawanie rzeczywistości dokonuje się poprzez schematy poznawcze, które stanowią system wiedzy (informacji) człowieka o sobie, innych i związkach ze światem. Ludzie posługują się schematami zwłaszcza w sytuacjach złożonych, niejasnych, a w takich przecież często uczestniczą. Schematy umożliwiają kategoryzację bodźców, a więc rozumienie społecznej rzeczywistości. Odzwierciedlenie rzeczywistości ma charakter subiektywny i selektywny, co wiąże się z właściwościami zarówno treściowymi, jak i formalnymi struktur (schematów) poznawczych.

Charakterystykę właściwości schematów poznawczych należy dopełnić, wskazując na ich różne odmiany. I tak, wyróżnia się schematy, które odnoszą się do stanów realnych oraz idealnych - te ostatnie noszą nazwę wizji.

Szczególną kategorią schematów poznawczych są schematy reprezentujące specyficzną sekwencję zdarzeń społecznych dziejących się w określonym kontekście — nazywa się je skryptami poznawczymi. Psychoanalitycy ponadto wyróżniają skrypty życiowe, zawierające układ nadrzędnych wartości i sposobów (zasad) ich realizacji — są to więc swoiste heurystyki wyznaczające ukierunkowanie życiowe ludzi.

Inny rodzaj schematów, to oczekiwania. Odnoszą się one do stanów przyszłych, które mogą lub powinny się wydarzyć. Oczekiwania w znaczący sposób wpływają nie tylko na percepcję innych ludzi, na kształtowanie ich wizerunku, ale także na ustosunkowanie do nich i zachowanie się w określonych sytuacjach społecznych. W oczekiwaniach bowiem zawarte są treści odnoszące się zarówno do tego, co może (powinno) się wydarzyć oraz, co ważniejsze, z jakim prawdopodobieństwem. Zdaniem psychologów źródło wielu problemów psychicznych, konfliktów interpersonalnych, tkwi w oczekiwaniach ludzi w tym sensie, że są one albo nieadekwatne do rzeczywistości, tj. nie ujmują jej ważnych aspektów, albo wręcz całkowicie się z nią rozmijają, gdyż opierają się na iluzorycznych wizjach, życzeniowych i często też roszczeniowych projekcjach. Bywa, że i otoczenie społeczne nie spełnia z różnych przyczyn oczekiwań danej osoby, co rodzi rozczarowanie, poczucie krzywdy lub agresywne postawy do świata.

Źródło: artykuł autorstwa Piotra Jarco ze strony [link widoczny dla zalogowanych]

1061 · Dołączył: 27 Kwi 2007 Posty: 10 Przeczytał: 0 tematów

[link widoczny dla zalogowanych]

Psycho · Gość

dziękóva

AltaGid · Gość

Hello! Help solve the problem.
Very often try to enter the forum, but says that the password is not correct.
Regrettably use of remembering. Give like to be?
Thank you!