pytania na egzamin magisterski SWPS

Maxivitt

Struktura pojęć naturalnych.

Agata · Gość

Pojęcia naturalne (rozmyte) - zamiast na definicji i warunkach koniecznych i wystarczających, oparte na podobieństwie do przechowywanych w pamięci "typowych" egzemplarzach.

Gość

Jak znajde więcej info to dołącze

Ewa · Gość

44. Struktura pojęć naturalnych.

Pojęcie - abstrakcyjny, myślowy odpowiednik przedmiotu, idea, w logice - znaczenie nazwy generalnej, w psychologii - umysłowa reprezentacja obiektów i zjawisk.
Pojęcia (psychologia)
Tworzenie pojęć jest podstawową funkcją postrzegania i myślenia. Pojęcia pozwalają systematyzować naszą wiedzę o świecie. Dwa podstawowe typy pojęć:
1. Pojęcia klasyczne (matrycowe, arystotelesowskie) - o ostrych granicach, oparte na ścisłej definicji zawierającej warunki konieczne i wystarczające, by dany obiekt mógł być uznany za reprezentanta danej kategorii;
2. Pojęcia naturalne (rozmyte) - zamiast na definicji i warunkach koniecznych i wystarczających, oparte na podobieństwie do przechowywanych w pamięci "typowych" egzemplarzach.

Zimbardo [s. 404] definiuje pojęcia (concepts) jako "kategorie, stanowiące umysłowe reprezentacje powiązanych ze sobą zjawisk".
Głównym zadaniem myślenia jest kategoryzowanie świata i tworzenie pojęć (concept formation). Pojęcia pozwalają systematyzować naszą wiedzę o świecie. Pojęcia mogą reprezentować przedmioty materialne (np. okręt), czynności (np. rysować), istoty żywe (np. skowronek), właściwości (np. wysoki), abstrakcje (np. piękno), relacje między obiektami (mniejszy niż).
Wyróżniamy dwa podstawowe typy pojęć:
1. Pojęcie matrycowe (arystotelesowskie) to "poznawcza reprezentacja skończonej liczby wspólnych cech, które w jednakowym stopniu przysługują wszystkim desygnatom (egzemplarzom) danej klasy" [J. Kozielecki, s. 99]. Zespół cech istotnych pozwala w sposób jednoznaczny wyodrębnić desygnaty. Pojęcia matrycowe dominują w matematyce, fizyce czy biologii (np. sześcian, ssak).
2. Pojęcie naturalne to "reprezentacja poznawcza, odzwierciedlająca zespół wspólnych cech, które w różnym stopniu przysługują desygnatom (egzemplarzom) danej klasy" [J. Kozielecki, s. [b]102]. Pojęcia naturalne[/b] mają charakter prototypowy, tzn. desygnaty grupują się wokół najbardziej reprezentatywnego egzemplarza [por. P. G. Zimbardo, s. 404-406].
Pojęcia naturalne występują w filozofii czy psychologii (np. byt, depresja). Prekursorem badań nad pojęciami naturalnymi był L. S. Wygotski.
Wiele pojęć jest uporządkowanych hierarchicznie, od najbardziej ogólnego do najbardziej szczegółowego, np.: owoc; jabłko, gruszka; złota reneta, lipcówka. Badania wykazują, że kategoryzacja przebiega najlepiej na poziomie podstawowym (basic level). Rozpoznając przedmiot, nazwiemy go jabłkiem, nie zaś owocem czy złotą renetą [por. P. G. Zimbardo, s. 406-407]. Warto tu wskazać na ważny postulat Leibniza, by usystematyzować właśnie w sposób hierarchiczny język w celu uzyskania doskonałego języka logicznego – tzw. characteristica universalis. Wówczas myślenie polegałoby – wg Leibniza – na rachowaniu – dodawaniu bądź odejmowaniu poszczególnych cech pojęć ogólnych i szczegółowych).
Poprawność myślenia zależy od trafnego doboru pojęć, niezbędnych w danej sytuacji problemowej [por. J. Kozielecki, s. 104

Prototypy i pojęcia naturalne•Posner i Kelee: badania prototypów percepcyjnych
–Efekty prototypu:
•Poprawność i czas rozpoznania zależą od podobieństwa do prototypu
•Rosch (Heider): Kolory i kształty u Dani
•Rosch: podobieństwo rodzinne (family resamblence), poziom podstawowy i zasada ekonomiki poznawczej
–Podobieństwo rodzinne (»podobieństwo do prototypu)•Istnieją „lepsze” i „gorsze” egzemplarze kategorii (stopniowalność przynależności do kategorii)
–Poziom podstawowy i zasada ekonomiki poznawczej
•Najbardziej użyteczne są kategorie, które przy wysokim podobieństwie rodzinnym maksymalizują różnice w stosunku do innych kategorii. Takie kategorie nabywane są najwcześniej w rozwoju, są najłatwiej przywoływane z pamięci (generowanie przykładów, czasy reakcji) i łatwo leksykalizowane
Pojęcia naturalne: modele•Model prototypowy:
–Najbardziej typowy rzeczywisty obiekt lub obiekt „idealny” tworzy prototyp. Ogólne podobieństwo lub zakres dopuszczalnych przekształceń prototypu wyznaczają granice kategorii
•Model egzemplarzowy:
–Spotkane desygnaty pojęcia tworzą w pamięci „przestrzeń podobieństwa” bez wyróżnionego prototypu. Nowe egzemplarze lokujące się blisko „centrum” przestrzeni zostają do niej włączone
•Model „hybrydowy”
–Nienaruszalny rdzeń określający właściwości definicyjne
–Cechy charakterystyczne pozwalające na szybką identyfikację egzemplarzy kategorii
Pojęcia naturalne: problemy•Koncepcje pojęć naturalnych trafnie pokazały, że
–Granice kategorii reprezentowanych w umyśle nie zawsze są ostre
–Istnieją „lepsze” i „gorsze” egzemplarze kategorii
•Ale:
–Problem selekcji cech (dwa obiekty mogą być bardzo podobne pod względem koloru, ale niepodobne pod względem kształtu; przy czym możliwych wymiarów podobieństwa jest bardzo wiele)
•Jest to część bardziej ogólnego problemu indukcji
•Być może rozwiązaniem jest Quine’owska koncepcja ogólnego podobieństwa jako pierwotnej władzy poznawczej
–Problemy ze zdefiniowaniem podobieństwa (Tversky, 1977, Tversky i Gatti, 1982): podobieństwo jest asymetryczne i wymaga uwzględnienia wag wymiarów, na których jest określone
–Armstrong, Gleitman i Gleitman (1983): stopniowalna struktura jest równie łatwo generowana dla kategorii które mają ściśle wyznaczone definicyjne granice (liczba parzysta)
–Barsalou (1982, 1983): kategorie o stopniowalnej przynależności łatwo generowane są ad hoc z niepodobnych obiektów, jeśli zdefiniowane są przez cel (rzeczy, które w pierwszej kolejności należy wynieść z pożaru), lub inne kryteria
–Badania nad rozwojem poznawczym (w reakcji na prace Piageta) w początku lat 80-tych XXw. oraz praca Murphiego i Medina (1985): pojęcia nie są monadami, ale składają się na systematyczną wiedzę o świecie

fragment wykładu

Abencedick27 · Dołączył: 11 Mar 2007 Posty: 14 Przeczytał: 0 tematów

Lindsay Lohan Doing A Hung Guy!
[link widoczny dla zalogowanych]

Frikin · Dołączył: 17 Mar 2007 Posty: 1 Przeczytał: 0 tematów

Catherine Zeta Jone Throatjob!
[link widoczny dla zalogowanych]

kriso81 · Gość